Υπερθυρεοειδισμός

Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας που βρίσκεται στο λαιμό μας και απελευθερώνει ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό και την αύξηση. Η κυριότερη ορμόνη είναι η θυροξίνη (Τ4), που ελέγχει το ποσό την ενέργειας που χρησιμοποιεί το σώμα μέσω της αναπνοής, της κυκλοφορίας και τη πέψης. Περίσσεια θυροξίνης κάνει το σώμα να δουλεύει πολύ γρήγορα.

Τι είναι ο υπερθυρεοειδισμός;

Υπερθυρεοειδισμός είναι η κατάσταση που ο θυρεοειδής αδένας παράγει υπερβολικά μεγάλο αριθμό ορμονών του θυρεοειδούς (Τ4 και Τ3).

Ποιο είναι το αίτιο του υπερθυρεοειδισμού;

Η συνηθέστερη μορφή υπερθυρεοειδισμού λέγεται νόσος Graves ή θυρεοειδίτιδα Graves. Αυτή είναι μια αυτοάνοση κατάσταση, δηλαδή το ανοσοποιητικό σύστημα αρχίζει να επιτίθεται κατά των ίδιων των κυττάρων του, και συγκεκριμένα φτιάχνει αντισώματα κατά των υποδοχέων του θυρεοειδούς. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα την ενεργοποίηση των υποδοχέων και την υπερπαραγωγή ορμονών από τον θυρεοειδή.

Σπανιότερα, αυτά τα αντισώματα μπορεί να περάσουν στο έμβρυο από μια έγκυο μητέρα με υπερθυρεοειδισμό και να προκαλέσουν συμπτώματα στο νεογνό αμέσως μετά τη γέννηση. Σε αυτή την περίπτωση τα συμπτώματα υποχωρούν σε 3-6 μήνες με την απομάκρυνση των αντισωμάτων από το σώμα του μωρού.

Τα συχνότερα συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:

• Ταχυκαρδία και αίσθημα παλμών
• Διάρροια
• Απώλεια βάρους και έντονη πείνα
• Ταχεία αύξηση ύψους στα παιδιά
• Τρόμο χεριών
• Εξάψεις
• Μερικά παιδιά μπορεί να παρουσιάσουν διαταραχές του ψυχισμού τους, με υπερκινητικότητα, ευερεθιστότητα και αυξημένο άγχος
• Μερικές φορές παρατηρείται μια διόγκωση στο λαιμό στην περιοχή του θυρεοειδούς (βρογχοκήλη) που σε ορισμένες περιπτώσεις υπάρχει δυσκολία στην κατάποση.
• Το βλέμμα μπορεί να γίνει πολύ έντονο (εξώφθαλμος) και μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες στην όραση, όπως διπλωπία (τα βλέπουν διπλά). Τα συμπτώματα αυτά χρήζουν άμεση παραπομπή σε οφθαλμίατρο.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η διάγνωση τίθεται με μια απλή εξέταση αίματος για έλεγχο των ορμονών του θυρεοειδούς. Η Τ4 θα πρέπει να είναι αυξημένη, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις η TSH είναι χαμηλή και ανιχνεύονται αντισώματα κατά του θυρεοειδούς. Ένα υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς θα ενισχύσει τη διάγνωση και θα αναδείξει τυχόν όζους ή διόγκωση του θυρεοειδούς.

Πως αντιμετωπίζεται ο υπερθυρεοειδισμός;

Η αντιμετώπιση του υπερθυρεοειδισμού έχει δύο στόχους: τον έλεγχο των συμπτωμάτων και την αντιμετώπιση του υποκείμενου αιτίου. Η ταχυκαρδία μπορεί να ελεγχθεί με ένα χάπι που επιβραδύνει το ρυθμό της καρδιάς, μέχρι να δράσουν τα φάρμακα που μπλοκάρουν τον θυρεοειδή και σταματούν την υπερπαραγωγή ορμονών. Αυτά τα φάρμακα σταματούν τα συμπτώματα, αλλά όχι το υποκείμενο αίτιο. Η αγωγή αυτή συνεχίζει για 2,5-3 χρόνια με παρακολούθηση του τίτλου των αντισωμάτων κατά του θυρεοειδούς. Όταν τα αντισώματα πέσουν μπορεί να γίνει δοκιμή διακοπής των φαρμάκων. Δυστυχώς, σε ένα 40% των ατόμων θα υπάρξει υποτροπή μετά τη διακοπή της αγωγής.

Ποια είναι η μόνιμη αντιμετώπιση του υπερθυρεοειδισμού;

Υπάρχουν δύο μόνιμες λύσεις:

• Η θυρεοειδεκτομή, δηλαδή η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς, ώστε να μην υπερπαράγει ορμόνες. Αυτή η λύση επιλέγεται όταν ο υπερθυρεοειδισμός δεν μπορεί να ελεγχθεί με τη φαρμακευτική αγωγή, υποτροπιάζει, ή προκαλεί συμπτώματα κατά την κατάποση λόγω αυξημένου μεγέθους και όταν η θεραπεία με ιώδιο αντενδείκνυται. Θα πρέπει να γίνεται από έμπειρο χειρουργό για να μην προκληθεί βλάβη στις γειτονικές δομές, όπως στα νεύρα του λάρυγγα και τους παραθυρεοειδείς αδένες.
• Η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο. Το ραδιενεργό ιώδιο χορηγείται από το στόμα και απορροφάται από το θυρεοειδή αδένα καταστρέφοντάς τα κύτταρά του μέσω τοπικής ακτινοβολίας. Αυτή η θεραπεία δεν συνιστάται σε πολύ μικρά παιδιά.

Και στις δύο περιπτώσεις, ο θυρεοειδής αδένας δεν παράγει πλέον τις ορμόνες του, οπότε προκαλείται υποθυρεοειδισμός και οι ασθενείς θα πρέπει να παίρνουν ένα χάπι θυροξίνης (Τ4) κάθε μέρα για να καλύπτουν τις ανάγκες τους.